Giấc ngủ của trẻ là một vấn đề vô cùng quan trọng được nhiều cha mẹ quan tâm . Điều này là hoàn toàn hợp lý vì ngủ là một phần chủ yếu trong sự phát triển của trẻ nhỏ. Dưới đây là thông tin khoa học, khuyến nghị liên quan tới thời gian ngủ của trẻ sơ sinh cũng như cách chăm sóc giấc ngủ cho trẻ để bố mẹ tham khảo!
Trẻ sơ sinh ngủ mấy tiếng 1 ngày? Thời gian ngủ của trẻ sơ sinh có giống nhau không?

Nhiều cha mẹ thấy lúng túng tại sao thời gian ngủ của trẻ sơ sinh rất nhiều, con ngủ ngoan suốt ngày, nhưng lớn lớn tí tầm 3-6 tháng tuổi thì ngủ ngắn và hay khó ngủ, lăn lộn và thức nhiều về đêm. Tầm 2-3 tuổi thì một số bé có khuynh hướng “trốn ngủ”, đặc biệt là cữ trưa. Nếu trẻ không có những thay đổi về giấc ngủ như vậy, có lẽ chúng ta sẽ phải lo lắng hơn bởi vì khi não bộ trẻ phát triển, quá trình ghi nhận gia tăng và giấc ngủ cũng phản ánh những thay đổi này.
Thay vì, lúc mới sinh nó là 1 phần của bản năng tự nhiên (gần giống như cách sống trong bụng mẹ), khi ra môi trường ánh sáng đã giúp não trẻ bắt đầu phân biệt ngày đêm, âm thanh-tiếng cười bắt đầu giúp trẻ hiểu rằng ngủ có thể là bỏ những cuộc chơi vui… cứ như vậy mà trẻ có những thay đổi giờ ngủ khác nhau.
Cách giúp bé ngủ đủ giấc và ngủ ngoan
Thực ra, để giúp trẻ vừa phát triển não bộ, vừa ngủ ngoan thì chúng ta nên sớm thiết lập luật ngủ cho trẻ.
Luật ngủ đơn giản như sau:
- Thiết lập giờ ngủ ban đêm hầu như cố định mỗi ngày-để trẻ chấp nhận có ngày có đêm. Khi đọc sách, bạn có thể nhấn mạnh ban ngày mọi người làm gì, ban đêm mọi người cần ngủ, ngủ như thế nào, tại sao… Giờ ngủ được khuyên là không nên trễ hơn 10 giờ tối để các hormone tăng trưởng có đủ thời gian làm việc trong đêm.
- Trước 20-30 phút giờ ngủ, kéo tất cả hoạt động trên giường, tắt TV, điện thoại, Ipad. Chỉ dành thời gian này để nói chuyện chơi, kể chuyện, đọc sách. Tất cả đều diễn ra trên giường. Điều này giúp trẻ hiểu giờ chơi và giờ ngủ là cần rạch ròi.
- Khi đến giờ, hôn bé, chúc con ngủ ngon và tắt đèn. Nói với trẻ: chúng ta đi ngủ thôi. Cha mẹ muốn luật ngủ thành công thì cũng nên ngủ cùng bé ít nhất 3-4 tuần. Nếu cha mẹ có việc phải làm thì có thể thức dậy khi bé đã ngủ.
Số giờ ngủ của trẻ trong ngày là được khuyên là nên nằm trong vùng màu xanh đậm, và ít nhất không ra khỏi vùng màu xanh nhợt là ổn (xem hình ảnh bên trên)
Trẻ sơ sinh có thể ngủ trong phòng điều hòa không?

Trẻ có thể trong phòng có đặt máy điều hòa vì điều này mang lại sự thoải mái cho trẻ và cũng có thể ngăn ngừa đột tử sơ sinh do nhiệt độ nóng. Tuy nhiên, cha mẹ nên lưu tâm những vấn đề sau:
- Không nên đặt bé ngủ dưới làn hơi điều hòa.
- Nhiệt độ trung bình được khuyên 25-26 độ, nên mở máy điều hòa trước.
- Đản bảo điều hòa được vệ sinh sạch sẽ, thường xuyên. Vì các bệnh đường hô hấp thường không do nhiệt độ lạnh, mà sẽ do nhiễm vi khuẩn hoặc virut từ không khí hoặc bị lây từ người bị nhiễm hoặc đang mang mầm bệnh.
Có nên để trẻ ngủ trên nôi, võng suốt đêm không?

Rung lắc khi nằm nôi hay võng một thời gian đủ dài có thể ảnh hưởng vùng chất xám và chất trắng do não trẻ sơ sinh chưa ổn định. Việc tổn thương này ảnh hưởng đến IQ và khả năng nhận thức của trẻ. Do đó, nằm đung đưa thì nên tránh.
Mẹ có thể đặt bé nằm nôi/võng cố định. Nhưng nên tránh đung đưa nôi hoặc võng cho trẻ dưới 1 tuổi khi mà não bộ chưa phát triển ổn định. Võng cũng có một nguy cơ khác là có thể làm trẻ cuộn tròn sang tư thế nằm nghiêng hoặc nằm úp, rất dễ gây đột tử cho bé hoặc cũng dễ gây té ngã.
Cho trẻ sơ sinh ngủ riêng giường ngay từ nhỏ có nên không?

Để tránh các nguy cơ đột tử, bạn có thể ngủ chung cùng bé khi bạn:
- Không là người nghiện rượu, hoặc thuốc lá (kể cả chồng của bạn).
- Bạn không quá mệt hoặc quá buồn ngủ do công việc
- Bạn không đang dùng thuốc an thần, thuốc trầm cảm hoặc đang điều trị 1 căn bệnh nào đó mà phải dùng thuốc liên quan đến đến hệ thần kinh trung ương.
Tại sao cần những lời khuyên này? Vì khi bạn mất nhận thức khi nằm cùng bé thì rất nguy hiểm vì bạn có thể nằm đè lên bé làm bé ngưng đường thở. Đã có những bằng chứng lâm sàng về sự đột tử của trẻ em khi cha mẹ ngủ chung trong trang thái vô thức.
Có phải với trẻ sơ sinh, môi trường phải thật yên tĩnh con mới ngủ ngon?
Nhiều cha mẹ thường quan niệm: Khi trẻ sơ sinh ngủ thì nên thật yên tĩnh. Điều này chưa đúng vì thực chất khi trẻ chưa sinh ra còn trong bụng mẹ, trẻ vẫn đều đặn nghe rất nhiều âm thanh từ môi trường bên ngoài. Do đó, một không gian quá yên tĩnh đôi lúc làm bé khá khó chịu và hay khóc. Nhưng, cũng đừng quá ồn ào, gào thét cũng làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của bé. Tốt nhất, đừng quá hoàn hảo, bạn chỉ nên hạn chế những âm thanh quá lớn, nhưng tiếng bước chân, tiếng nói chuyện của bạn hoặc tiếng radio/tv phòng bên cạnh không làm bé khó chịu như bạn nghĩ. Người mẹ quá nhiều áp lực rồi, hãy thả lỏng và tôi tin rằng: Con của bạn cũng muốn bạn thả lỏng, đừng cái gì cũng gồng cứng, hãy luôn là bạn!
Nguồn: Recommendations for safe sleeping environments for infants and children. (2004). Paediatrics & Child Health, 9(9), 659–663.